Medicijnen bij hart- en vaataandoeningen zijn heel belangrijk. Ze verminderen je klachten en verkleinen de kans op een nieuwe hartaanval of beroerte. Ondanks dat medicijnen je beter kunnen maken, kunnen ze ook bijwerkingen geven. Dat kan invloed hebben op je seksleven en je relatie en frustrerend zijn.
In dit artikel lees je wat je kunt doen als je merkt dat je seksualiteit verandert en of dit door je medicatie kan komen.
Wat zijn seksuele bijwerkingen van medicijnen?
Minder zin in seks kan verschillende redenen hebben. Bijvoorbeeld doordat aanrakingen of houdingen niet meer fijn voelen of vanwege angst voor het krijgen van een hartinfarct of hartstilstand. Sommige medicijnen kunnen invloed hebben op je seksleven. Soms is het een combinatie van factoren. Mogelijke klachten zijn:
- Minder zin in seks;
- Problemen met een erectie (stijve penis);
- Een droge vagina (moeilijk vochtig worden);
- Geen zaadlozing of een trage zaadlozing;
- Moeite met klaarkomen;
- Minder energie, waardoor je minder aan seks denkt.
Bij vrouwen worden seksuele bijwerkingen minder vaak beschreven in de wetenschappelijke literatuur, maar ze komen wel voor. Als een bijwerking bij mannen zorgt voor minder zin in seks of erectieproblemen, kan het bij vrouwen zorgen voor minder zin in seks of een droge vagina. Dit staat niet altijd in de bijsluiter. Merk je veranderingen? Bespreek het met je arts.
Stop niet zomaar met je medicijnen
Sommige mensen denken erover om te stoppen met hun medicijnen vanwege seksuele bijwerkingen. Doe dit nooit zonder overleg met je arts of apotheker. Bespreek samen met je arts wat oplossingen kunnen zijn. Wellicht is er een ander medicijn met minder seksuele bijwerkingen. Het kan misschien moeilijk zijn om over dit onderwerp te beginnen, maar je arts is er om je te helpen.
Welke medicijnen kunnen invloed hebben op seksualiteit?
De meeste medicijnen voor hart- en vaataandoeningen hebben geen invloed op je seksleven. Maar sommige wel:
- Bètablokkers (eindigen vaak op -lol, zoals metoprolol of carvedilol): Bètablokkers worden vaak gebruikt om de bloeddruk en de hartslag te regelen. Bij sommige bètablokkers worden wat vaker seksuele bijwerkingen gemeld. Ze kunnen zorgen voor minder zin in seks of erectieproblemen. Bespreek het met je arts als je hier last van hebt, soms kan je overstappen op een andere bètablokker of op een ander type medicijn (zoals ARB/ATII-antagonist , alfablokkers of calcium antagonisten). De mogelijkheden hangen af van jouw gezondheidssituatie.
- Plaspillen (diuretica): plaspillen zorgen ervoor dat je een te veel aan vocht kwijtraakt. Daarom worden ze vaak voorgeschreven bij een hoge bloeddruk en/of hartfalen. Thiazide-diuretica (zoals hydrochloorthiazide en chloorthalidon) kunnen zorgen voor seksuele bijwerkingen zoals minder zin in seks, erectieproblemen of een droge vagina. Mocht je seksuele klachten ervaren en vermoeden dat dit door je medicijnen komt, kan je samen met je arts bespreken of je op een ander type plaspil kan overstappen.
- Digoxine: Digoxine wordt vaak voorgeschreven bij boezemfibrilleren en/of hartfalen. Het medicijn kan zorgen voor bijwerkingen zoals minder zin in seks of erectieproblemen. Dit kan ook gebeuren als je het medicijn al een tijdje gebruikt.
Heb je klachten? Bespreek het met je arts. Vaak is er iets aan te doen.
Medicijnen voor een beter seksleven
Voor het verbeteren van de erectie kan je met je arts overleggen of het gebruik van erectiepillen (bijvoorbeeld sildenafil of tadalafil, bekend als Viagra® of Cialis®) in jouw geval veilig is. Deze medicijnen helpen bij een erectie, maar werken alleen als je seksueel opgewonden bent. Deze pillen worden niet vergoed en kosten ongeveer 9 euro per stuk.
Let op: Gebruik nooit erectiepillen die je niet op recept van je arts hebt gekregen. Koop deze pillen nooit zomaar online. Ze zijn niet altijd betrouwbaar.
Overleg altijd met je arts, zeker als je:
- Nitraten gebruikt voor je hart
- Een lage bloeddruk hebt
- Kortgeleden een hartaanval of beroerte had
- Oogproblemen hebt
Wat je zelf kunt doen
Je kunt ook zelf stappen zetten om je seksleven te verbeteren:
- Gezonde leefstijl: Gezond eten, stoppen met roken en bewegen helpen je seksuele gezondheid. Dit is vooral belangrijk als je cholesterol te hoog is.
- Glijmiddel: bij een droge vagina. Dit koop je bij de supermarkt of drogist.
- Samen zoeken naar wat fijn voelt: vrijen is meer dan alleen penetratie en prestatie. Denk aan elkaar masseren of met je hand of mond verwennen. Genieten staat voorop. Praat hierover met je (bed)partner(s). Dit kan misschien lastig zijn, maar praten helpt vaak wel.
Praten helpt
Je kan met je arts of verpleegkundige een uitgebreider gesprek voeren over seksualiteit. Ook kan een verwijzing naar een seksuoloog van de NVVS nuttig zijn. De seksuoloog is opgeleid om samen met jou (en eventueel je partner) uit te zoeken wat er aan de hand is en wat eraan te doen is. En dat is vaak veel. Vind je het lastig om seksuele bijwerkingen te bespreken? Dat is begrijpelijk, maar het helpt wel. Tips om het gesprek te starten:
- Bereid je voor: schrijf van tevoren op welke klachten je ervaart, hoe lang ze al spelen en wat het met je doet.
- Neem iemand mee: als je het lastig vindt om alleen dit gesprek te voeren, kun je een partner, vriend(in) of vertrouwenspersoon vragen om mee te gaan.
- Gesprek starten: zeg bijvoorbeeld: “Ik merk dat mijn lichaam anders reageert sinds ik deze medicijnen slik. Kan dat ermee te maken hebben?”
- Vraag om doorverwijzing: als je arts niet direct een oplossing heeft, vraag dan naar een seksuoloog.
Je bent niet alleen. Praten helpt om samen naar een oplossing te zoeken.
Meer informatie over seksualiteit en medicijnen?
Wil je meer informatie of tips over dit onderwerp? Harteraad heeft eerder een magazine uitgegeven over relaties en intimiteit. Harteraad wil het taboe doorbreken van het niet praten over relaties en intimiteit als je een hart- of vaataandoening hebt. Het probleem gaat niet zomaar weg. Praat erover.
Of bekijk het webinar over seksualiteit en intimiteit bij hart- en vaataandoeningen.
