Prof. dr. Dirk Ubbink (60) weet veel over de werking van haarvaten, de kleinste bloedvaten in ons lichaam. Daarnaast legde Ubbink zich toe op ‘samen beslissen’, een nieuwe aanpak waarbij patiënt en specialist samen tot de beste behandeling kunnen komen.
Ubbink is opgeleid als arts en werd later klinisch epidemioloog. In Maastricht volgde hij een promotietraject bij de afdeling Vaatchirurgie.
‘Een specialist moet laten merken dat er iets te kiezen valt’, zegt Ubbink. ‘En dat de patiënt daarin een stem heeft. Het is dus niet: de dokter heeft ervoor gestudeerd… Nee, je doet het samen. Van een behandelaar wordt dus ook goede voorlichting verwacht. Neem de behandeling bij etalagebenen. Kies je bijvoorbeeld voor looptraining, dotteren of een bypass? En waarom heeft het ene de voorkeur boven het andere? Wat zijn de risico’s? Dat moet je kunnen uitleggen.’
Dat klinkt logisch, maar de praktijk is weerbarstig. ‘Wij zijn goed bezig binnen de huidige geneeskunde, omdat er steeds meer behandelopties zijn. Maar dan moet je als behandelaar wel weten wat belangrijk is voor de patiënt om de meest passende optie te kiezen. Dat kan alleen door het gesprek aan te gaan. Die bewustwording kan nog veel beter.’
Nieuwe lichting
Inmiddels hebben deze ideeën tot een nieuwe aanpak geleid: ‘Samen beslissen’. De nieuwe lichting dokters en verpleegkundigen krijgt er al les in. ‘Maar de huidige lichting in ziekenhuizen heeft dat tijdens de opleiding niet meegekregen. Dat vraagt om een omschakeling in de praktijk.’
Ubbink helpt mee bij het ontwikkelen van meerdere tools. ‘Denk aan gespreksvaardigheidstrainingen, waarbij zorgverleners oefenen om aan de hand van een aantal stappen het traject van ‘Samen beslissen’ te doorlopen. Maar ook aan de keuzehulpen voor patiënten. We willen graag dat ze zich vooraf goed kunnen voorbereiden op een gesprek met de specialist.’
Hoogleraar
Inmiddels is Ubbink drie jaar hoogleraar. Hij geeft les aan de Universiteit van Amsterdam en rondom ‘Samen beslissen’ ontwikkelt hij onderwijs voor bachelor studenten Geneeskunde. Zeven promovendi begeleidt hij nu. Daarnaast publiceert hij met enige regelmaat over vaatchirurgie, ‘Samen beslissen’ en behandelkeuzehulpen.
Er komt steeds meer draagvlak voor ‘Samen beslissen’, merkt Ubbink. ‘Patiëntenorganisaties, beroepsverenigingen, maar ook zorgverzekeraars zien de voordelen en zijn bereid om het uitgebreidere beslisgesprek te vergoeden. Je kan immers niet alles in tien minuten bespreken; ook een specialist moet leren om tijd te nemen en indien nodig een tweede gesprek in te plannen.’
Campagne
De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft aangegeven dat ‘Samen beslissen’ een noodzaak is binnen de moderne geneeskunde. Dat is ook aanleiding geweest om een landelijke campagne op te starten. ‘Daarin zeggen we: het is de gewoonste zaak van de wereld dat je samen met je dokter beslist.’ Zelfs bij een online bestelling van een wasmachine krijg je al een keuzehulp aangeboden, zegt Ubbink. ‘Als dat zo gangbaar is, waarom dan niet als ‘t om ons eigen lijf gaat?’
