Zodra je te maken krijgt met hartfalen, zelf of iemand in je directe omgeving, kom je in een compleet nieuwe wereld terecht. Inclusief allerlei nieuwe termen. Grote kans dat je tot voor kort zelfs nog nooit van hartfalen hebt gehoord, laat staan dat je bekend bent met de Engelse afkortingen van de hartfalen categorieën HFpEF, HFrEF en HFmrEF. In dit artikel leggen we je precies uit wat ze betekenen en vertellen we je meer over de NYHA-klasse.
Drie categorieën hartfalen
Je hart werkt als volgt: er is een fase van ontspanning waarin je hart met bloed gevuld wordt. En er is een fase van samentrekken. Tijdens het samentrekken wordt er zuurstofrijk bloed vanuit je hart door je lichaam gepompt. Bij hartfalen kunnen er zowel problemen zijn in de ontspanning van de hartspier (bijvoorbeeld bij een stijver en stugger hart), als in het samentrekken van de hartspier (bijvoorbeeld bij een hart met verminderde knijpkracht).
Vroeger werd er verschil gemaakt tussen hartfalen bij het samentrekken (systolisch) en het ontspannen (diastolisch) van je hartspier. Nu wordt het verschil niet meer gemaakt op basis van systolisch en diastolisch hartfalen, maar op basis van het percentage pompkracht van het hart. De pompkracht wordt je ejectie fractie (EF) genoemd. Dit geeft aan hoeveel procent van het bloed per hartslag wordt weggepompt uit je hart. Bij een gezond hart is dit ongeveer 60-70%. Hartfalen wordt nu op basis van de pompkracht verdeeld in drie categorieën:
- HFpEF: dit staat voor Heart Failure with a Preserved Ejection Fraction. Vertaald betekent dat: hartfalen met een behouden ejectie fractie. Dit betekent dat de pompkracht van je hart nog steeds boven de 50% is.
- HFrEF: dit staat voor Heart Failure with a Reduced Ejection Fraction oftewel hartfalen met een gereduceerde ejectie fractie. Dit betekent dat de pompkracht van je hart onder de 40% is.
- HFmrEF: dit staat voor Heart Failure with a Mildly Reduced Ejection Fraction, wat hartfalen met een licht gereduceerde ejectie fractie betekent. Dit is een tussengroep. De pompkracht van je hart zit tussen de 40% en de 49%.
Merk ik zelf een verschil tussen HFpEF, HFmrEF en HFrEF?
Nee. In alle gevallen komt er onvoldoende zuurstofrijk bloed in je lichaam, waardoor je bij alle categorieën van hartfalen dezelfde klachten kunt ervaren. De meest voorkomende klachten zijn:
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Vocht in enkels en benen
- Slecht slapen en ’s nachts vaak moeten plassen
Hiernaast zijn er nog andere klachten die je kunt ervaren. Of en welke klachten je ervaart verschilt per persoon.
Wat is de NYHA-klasse?
Er zijn mensen die aan hartfalen lijden zonder hier klachten van te ervaren. En er zijn mensen die ernstig beperkt worden in hun dagelijks leven, omdat zij altijd klachten ervaren. Ook in rust, zonder inspanning. En dan heb je ook nog mensen iets daartussen hebben: zij hebben wel klachten, maar niet de hele tijd. Om hier onderscheid in te maken bestaat er de NYHA-classificatie, bedacht door de New York Hart Associatie. Op basis van de vermoeidheid en kortademigheid die je ervaart word je in een NYHA-klasse ingedeeld. Er bestaan vier klassen, welke met de Romeinse cijfers worden aangegeven.
- Klasse I: geen klachten bij normale lichamelijke inspanning, alleen bij intensieve inspanning.
- Klasse II: weinig klachten en weinig beperkingen bij normale inspanning, alleen bij matige inspanning.
- Klasse III: klachten die al ontstaan bij beperkte lichamelijke inspanning, waardoor je vaak beperkt wordt in je dagelijkse activiteiten. Denk hierbij aan vermoeidheid en kortademigheid bij het lopen van een klein stukje of een trap opgaan. Zodra je rust neemt verdwijnen de klachten weer.
- Klasse IV: ook in rust heb je klachten. Deze worden snel veel erger zodra je je inspant.
Waar wordt de NYHA-klasse voor gebruikt?
Je kunt je voorstellen dat het voor een cardioloog fijn is om de ernst van het hartfalen in te kunnen schatten en hier de juiste behandeling op af te stemmen. Iemand met klasse I heeft een ander soort behandeling nodig dan iemand met klasse IV. Of hoeft minder dringend behandeld te worden.
De NYHA-klasse bepaalt ook of je nog een motorvoertuig zoals een auto, brommer of motor mag besturen. Volgens de wet is dit verboden bij een NYHA-klasse van IV, omdat het risico te groot is dat je ernstige klachten krijgt tijdens het besturen van het motorvoertuig. Lees ook hartfalen en autorijden.
Diagnose hartfalen, wat nu?
Je krijgt de diagnose hartfalen en je hebt vast veel vragen. Welke medicijnen krijg je voorgeschreven? Mag ik meebeslissen over mijn behandeling? En wat kan je zelf doen om een zo goed mogelijk leven te leiden met hartfalen? Bekijk hier het webinar ‘Diagnose hartfalen, wat nu?’ terug dat we eerder organiseerden.
