Intimiteit en seksualiteit zijn voor veel mensen belangrijk. Maar als je een hart- of vaataandoening hebt, kan dit moeilijker zijn. Je kunt last hebben van vermoeidheid, pijn op de borst of bijwerkingen van medicijnen. Ook kun je bang zijn voor een hartinfarct of hartstilstand. Hierdoor kan je seksleven veranderen. In dit artikel lees je hoe hart- en vaataandoeningen invloed hebben op je seksualiteit en wat je hieraan kunt doen.
Drs. H. (Hester) Pastoor, psychotherapeut-seksuoloog NVVS, heeft geholpen met de inhoud en dit artikel uiteindelijk ook nagelezen.
Je hart en seksualiteit
Bij seksuele opwinding gaat je hart sneller kloppen, tot ongeveer 120 slagen per minuut. Dit is een normale reactie van je lichaam. Misschien vraag je je af of je hart dit wel aankan. Gelukkig kunnen we je geruststellen: deze hartslag is vergelijkbaar met dagelijkse activiteiten zoals twee trappen oplopen, boodschappen doen of fietsen. Je houding of positie tijdens seks maakt geen verschil voor je hartslag.
Als je je zorgen maakt, kan het even duren voordat je je weer comfortabel voelt. Praat daarom met je (bed)partner(s) over wat je wilt, durft en prettig vindt. Zo kunnen jullie elkaar beter begrijpen en rekening houden met elkaars wensen.
Problemen met seksualiteit
Problemen met seksualiteit komen vaak voor, zowel bij mannen als vrouwen. Dit kan frustrerend zijn en zorgen voor schaamte of onzekerheid. Soms spelen deze problemen binnen een relatie, maar ook bij seks met jezelf (masturbatie) kan het lastig zijn als het niet meer gaat zoals je zou willen.
Angst en somberheid
Seksuele problemen kunnen zorgen voor angst en sombere gevoelens. Als iets vaak niet lukt, kun je je onzeker voelen en je terugtrekken. Dit kan leiden tot eenzaamheid je relatie onder druk zetten. Ook de zorgen van je partner spelen mee. Soms is hij of zij bang dat je tijdens de seks een hartinfarct of hartstilstand krijgt.
Littekens na een operatie
Na een hartoperatie heb je vaak littekens. Misschien voel je je daar onzeker over of schaam je je. Anderen zijn er juist trots op. Er is steeds meer mogelijk voor littekenherstel, maar het belangrijkste is dat je jezelf accepteert. Hoe je naar jezelf kijkt, bepaalt voor een groot deel hoe aantrekkelijk je je voelt.
Seks vermijden: een gemiste kans
Veel mensen vermijden seks als er problemen of zorgen zijn, zoals:
- moeite met een erectie (stijve penis);
- een droge vagina;
- onzekerheid over het lichaam;
- angst voor lichamelijke klachten.
Sommige vrouwen gaan juist door, ondanks pijnklachten. Soms verdwijnen niet alleen seks, maar ook knuffelen en andere vormen van intimiteit. Dat is jammer, want lichamelijk contact helpt om de band met je partner te versterken.
Waarom praten helpt
Als je seksualiteit of intimiteit uit de weg gaat, kunnen er spanningen en misverstanden ontstaan. Je partner kan zich afgewezen voelen, terwijl dat misschien niet zo bedoeld is. Door open te praten over wat je wilt en wat je prettig vindt, kun je samen naar oplossingen zoeken. Zo blijf je elkaar begrijpen en blijft er ruimte voor vertrouwen en intimiteit.
Wanneer mag seks weer na een ingreep?
Na een ingreep of operatie moet je soms rustig aan doen. Dit kan betekenen dat je tijdelijk geen seks mag hebben. Hoe lang dit duurt, hangt af van de ingreep:
- na een hartkatheterisatie (via de lies of de pols) kun je weer seks hebben zodra de bloedvaten goed dicht zijn;
- na een openhartoperatie moet je borstbeen eerst goed herstellen. Dit duurt meestal zes tot acht weken;
- de draden van een pacemaker of ICD moeten eerst goed vastgroeien. Daarom mag je in de eerste zes weken na de ingreep je arm niet boven je schouder tillen.
Je arts vertelt meestal wanneer je weer lichamelijk actief mag zijn. Niet elke arts praat over seks. Heb je vragen? Vraag het aan je arts, verpleegkundige of bespreek het met je partner.
Lees het Harteraad magazine over relaties en intimiteit
Problemen in je relatie of tussen de lakens is niet het eerste waar je aan denkt als je net weet dat je een hart- of vaataandoening hebt. Bovendien praten we ook niet makkelijk over intimiteit of seksualiteit. Handig is dat niet: het is nu eenmaal bekend dat je met een hart- of vaataandoening seksuele problemen kan hebben. Sommige mensen worden onzeker of angstig. Want kan mijn lichaam dit nog wel? Anderen hebben last van de bijwerkingen van medicijnen.
Juist daarom gaat dit nieuwe Harteraad magazine helemaal over relaties en intimiteit. Harteraad wil het taboe doorbreken van het niet praten over relaties en intimiteit als je een hart- of vaataandoening hebt. Het probleem gaat niet zomaar weg. Praat erover.
Webinar ‘Intimiteit en seksualiteit na een hartaandoening’
Eerder gaf Harteraad een webinar over intimiteit en seksualiteit na een hartaandoening. Onderwerpen die onder andere besproken worden tijdens dit webinar zijn: inspanningsbezorgdheid, mentale bezorgdheid, gebruik van medicijnen en seksualiteit. Je krijgt ook tips hoe je beter seksueel contact kan krijgen met je partner. Tot slot geven we je bruikbare handvatten om het gesprek aan te gaan met je zorgverlener over dit onderwerp. Sprekers zijn drs. Hester Pastoor, psychotherapeut-seksuoloog, verbonden aan het Erasmus MC en dr. Philippine Kiès, cardioloog in het Leids Universitair Medisch Centrum.
