Mensen met een hart- of vaataandoening ervaren vaak psychosociale gevolgen van hun aandoening. Mensen kunnen verschillende klachten ervaren, zoals:

• Emotioneler zijn
• Onzekerheid, angst, paniek
• Somberheid, depressieve gevoelens
• Vermoeidheid
• Prikkelbaarheid, kort lontje
• Moeite met concentreren, vergeetachtigheid
• Slecht slapen
• Verstoorde relaties met partner / naasten
• Verminderd seksueel verlangen, erectiestoornissen

Bovengenoemde klachten komen niet alleen veel voor bij mensen met een hartaandoening, ze zijn ook een risicofactor voor het krijgen van een hartaandoening. Bovendien zijn zulke klachten een risicofactor voor verergering van de hartaandoening.

Het is heel normaal als je emotionele en sociale klachten (psychosociale klachten) krijgt door je hart- of vaataandoening. Je kunt eerst kijken wat je zelf kunt doen om je klachten te verminderen. Daarin zijn twee zaken belangrijk: de nieuwe situatie zoveel mogelijk proberen te aanvaarden en je leven daarop aanpassen. Dat kan best heel lastig zijn. Misschien helpen onderstaande tips je op weg.

1. Na een behandeling in het ziekenhuis is het ook vaak mogelijk om hartrevalidatie te volgen. Tijdig starten met hartrevalidatie kan het ophopen van problemen helpen voorkomen. Bij hartrevalidatie denken veel mensen aan beweging, fysiotherapie en het aanleren van een gezonde leefstijl. Maar ook het overwinnen van angst, opbouwen van zelfvertrouwen en leren omgaan met klachten en beperkingen kunnen onderdeel zijn van een constructief revalidatieprogramma.
2. Verdriet, angst en somberheid zijn normale reacties op ziek zijn. Gun jezelf de tijd om dingen te verwerken. Tips waarmee u zelf aan de slag kunt:

• Zorg goed voor jezelf.
• Geef aandacht aan positieve dingen.
• Verminder de spanning, deel je ervaringen bijvoorbeeld met je naasten of je zorgverlener.
• Bewegen helpt, elke dag minimaal een half uur.
• Er is hulp voor iedereen die er zelf niet uitkomt. Alleen is het soms lastig de juiste hulpverlener te vinden. Want wie doet wat? Hoe kom je bij een zorgverlener? En welke zorg wordt vergoed? Op de website ‘Alles over psychosociale zorgverleners’ lees je alles over de psycholoog, geestelijk verzorger, POH-GGZ, seksuoloog, maatschappelijk werker, bedrijfsarts en psychiater. Harteraad heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de website, samen met Patiëntenfederatie Nederland en een aantal andere patiëntenorganisaties.

Mensen met hartfalen vinden op de pagina ‘Emotionele en sociale gevolgen van hartfalen bij volwassenen‘ antwoord op een heleboel vragen. Ook wordt je doorverwezen naar zorgverleners die jou kunnen helpen.

Als naaste heb je zoveel vragen, maar vaak geen duidelijke antwoorden. En daarin ben je niet de enige. Door goed te luisteren naar naasten hebben wij gemerkt dat bepaalde vragen steeds terugkeren. Deze vragen hebben we voor jou gebundeld én beantwoord bij op de pagina Naasten. Deze informatie is er voor alle naasten; partners, kinderen, ouders, broers/zussen of goede vrienden. En ook voor zorgprofessionals, om naasten te betrekken bij de zorg en hen te ondersteunen bij het omgaan met de ziekte van een dierbare.

Meer informatie voor mensen die een naaste hebben met hartfalen

Harteraad maakte een infographic met de belangrijkste cijfers over stress, stemming en emoties. Klik op de afbeelding voor een vergroting.