HomeHeb je een aneurysma in de buik (gehad), dan heb je vast allerlei vragen. Hoe kon het gebeuren? Hoe kun je het in de toekomst voorkomen? En hoe gaan andere mensen met een buikaneurysma ermee om?
Wat is een aneurysma in de buik precies? Om dat te begrijpen, moeten we eerst uitleggen wat de aorta is. De aorta is de grote slagader die van het hart naar de buik loopt. Zo krijgt ons lichaam zuurstofrijk bloed. Het deel van de aorta dat door de buik loopt heet de buikslagader. Deze buikslagader is normaal 2 centimeter breed. Bij een aneurysma is een deel van de aorta, of buikslagader, wijder dan normaal: minimaal 3 centimeter. Hoe wijder de buikslagader is, hoe zwakker de wand wordt. Het buikaneurysma kan dan scheuren en er loopt dan bloed in de buik. Dit is levensgevaarlijk.
Een aneurysma kan ook voorkomen in de borstholte, de hersenen of in een andere slagader, maar een aneurysma in de buik komt het meest voor. In dit artikel leggen we uit wat de oorzaken en symptomen van een aneurysma zijn en hoe het wordt behandeld.
Oorzaken van een aneurysma in de buik
De oorzaken van een buikaneurysma lijken sterk op de oorzaken van andere hart- en vaatziektes. Een aneurysma in de buik ontstaat door:
Meestal: slagaderverkalking. Bij slagaderverkalking blijven vet en andere stoffen plakken aan de binnenkant van de slagaders. De aders worden hierdoor steeds nauwer (hierdoor kan trombose ontstaan) óf de slagaderverkalking beschadigt de wanden van de aorta waardoor de wanden verzwakken en er een verwijding kan ontstaan(een aneurysma).
Onderstaande oorzaken kunnen een aneurysma in de buik direct of indirect (via slagaderverkalking) veroorzaken:
Oorzaken:
- Leeftijd: Het risico neemt toe met de leeftijd, vooral na 60 jaar.
- Geslacht: mannen hebben een hoger risico dan vrouwen
- Mensen die roken of hebben gerookt, hebben 3 tot 5 keer zoveel kans op een buikaneurysma.
- Famieliegeschiedenis: Mensen met een direct familielid dat een buikaneurysma heeft, hebben een groter risico.
- Een te hoge bloeddruk.
- Bindweefselaandoeningen zoals Marfan, Ehlers-Danlos of Loeys-Dietz .
Heb je meer van deze factoren? Ben je bijvoorbeeld een man, rook je, heb je diabetes en zitten hart- en vaataandoeningen in de familie? Dan heb je meer kans op een buikaneurysma. Geef dit altijd aan bij je huisarts.
Symptomen van een aneurysma in de buik
Van een buikaneurysma merk je meestal niets. Veel buikaneurysma’s geven geen klachten en worden per toeval gevonden tijdens een routine onderzoek. Als het aneurysma wel klachten geeft kan dit een vage buik- of rugpijn zijn. Soms kun je een pulserende zwelling in de buik voelen.
Pas als het aneurysma scheurt, krijg je hevige klachten, zoals hevige buik- of rugpijn. Ook krijg je door het bloedverlies een lage bloeddruk. Een lage bloeddruk geeft deze klachten:
Klachten bij een lage bloeddruk:
- Je ziet bleek
- Je voelt koud aan
- Je huid wordt klam
- Je bent suf of verward
- Je verliest het bewustzijn
Heb je deze klachten? Of heeft iemand in je buurt deze klachten? Bel dan meteen 112. Bij een gescheurd aneurysma is het van levensbelang dat je meteen hulp krijgt.
Onderzoeken bij een buikaneurysma
Meestal wordt een aneurysma in de buik per toeval ontdekt. Bijvoorbeeld als er vanwege andere redenen een scan wordt gemaakt van de buik. Als dat zo is, word je meestal eerst goed in de gaten gehouden: de arts kijkt ieder jaar of het aneurysma niet groter is geworden. Dat kan met verschillende onderzoeken.
Onderzoek kan zijn:
- Een echo van de buik
- Een CT-scan. Soms wordt er contrastvloeistof in je bloed gespoten voor deze scan.
- In sommige gevallen wordt een MRI-scan gemaakt
Als de arts zorgelijke veranderingen ziet, kan hij besluiten in te grijpen. Hierover lees je meer bij het volgende kopje.
Behandeling van een buikaneurysma
Een aneurysma verdwijnt niet meer en moet altijd worden behandeld. Voor welke behandeling de arts kiest, ligt aan de plek van het aneurysma, de grootte en hoe snel het groeit. Ook met jouw wensen wordt rekening gehouden. Simpel gezegd zijn er vier verschillende behandelmogelijkheden:
1. Behandelen zonder operatie
Dit gebeurt meestal als het aneurysma kleiner is dan 5 centimeter (bij vrouwen) of kleiner dan 5,5 centimeter (bij mannen). Veel aneurysma ‘s groeien niet snel, maar een paar millimeter per jaar. De kans dat het aneurysma dan scheurt, is relatief klein.
Deze behandeling bestaat uit:
- Regelmatige controles met een echo of CT-scan. Hoe groter je aneurysma of hoe sneller het groeit, hoe vaker je gecontroleerd wordt.
- Die helpen de groei van het aneurysma te remmen en voorkomen dat je nog andere hart- en vaatziekten krijgt. De precieze medicijnen bespreken we hieronder.
- Gezonde leefstijl: voldoende bewegen, stoppen met roken, weinig alcohol en een gezond BMI.
- Bloeddruk in de gaten houden en eventueel verlagen met bloeddruktabletten.
2. Operatie van het aneurysma: stent plaatsen via de lies:
Als een aneurysma groter is dan 5 centimeter (bij vrouwen) of 5,5 centimeter (bij mannen) en/of als het aneurysma snel groeit (meer dan 10 millimeter per jaar), adviseert de arts een operatieve uitschakeling. De kans op scheuren van het aneurysma neemt namelijk toe naarmate de diameter toeneemt.
Het doel van een operatie is niet om het aneurysma te laten verdwijnen In plaats daarvan plaatst de arts een kunststof buisje (een zogenaamde stent) in het aneurysma. Hierdoor stroomt het bloed niet meer door het aneurysma zelf, maar door de stent. Het aneurysma kan daardoor niet meer wijder worden of scheuren. Artsen opereren graag via de lies, omdat ze dan niet de hele buik open hoeven te maken. Dit kan alleen als de slagaders in de lies niet te veel bochten hebben én als er bij het aneurysma genoeg ruimte is voor de stent.
Deze operatie duurt zo’n 2 uur en heeft zoals elke operatie risico’s. Je blijft ook de rest van je leven onder controle . De arts zal mogelijk ook medicijnen voorschrijven, zoals bloedverdunners, bloeddruktabletten en cholesterolverlagers. Het wordt aangeraden om je leefstijl aan te passen, zoals hierboven beschreven.
3. Operatie van het aneurysma: kunststof buisplaatsen via de buik:
Als een stent niet via de lies geplaatst kan worden, moet er een buikoperatie plaatsvinden. De chirurg moet hiervoor een grote snee maken, meestal in lengte richting over de buik. Vervolgens wordt de buikslagader geopend, en wordt een kunststof bloedvat in de buikslagader geplaats. De operatie duurt langer dan via de lies (3 tot 5 uur) en ook het herstel duurt langer, soms meerdere maanden.
Ook na een buikoperatie wordt aangeraden je leefstijl aanpassen zoals hierboven beschreven.
4. Spoedoperatie:
Soms is er geen tijd om het aneurysma in de gaten te houden of een operatie te plannen. Als het aneurysma scheurt, moet de arts meteen ingrijpen. Een spoedoperatie is nodig om te voorkomen dat de patiënt komt te overlijden door de bloeding. Bij een spoedoperatie kan, net zoals bij een geplande operatie, gekozen worden voor de stent vanuit de lies, of het plaatsen van de kunststof buis via de buikoperatie. Dit is van vele factoren afhankelijk, zoals de locatie van het buikaneurysma.
Welke behandeling je ook krijgt: het aanpassen van je leefstijl speelt altijd een belangrijke rol. Vind je het moeilijk om helemaal zelf gezonder te gaan leven? Dat is het ook. Hartrevalidatie kan je hierbij helpen.
Medicatie bij een buikaneurysma
Bij een aneurysma, in de buik of op andere plekken, krijg je vaak de volgende medicijnen:
• Plaatjesremmers (zoals aspirine):
verminderen de kans op het ontstaan van bloedstolsels in de bloedvaten.
• Cholesterolverlagers (statines):
remmen mogelijk de groei van het aneurysma en vertragen de slagaderverkalking.
• Bloeddrukverlagers:
verlagen de bloeddruk.
Het kan dat je daarnaast nog andere medicijnen nodig hebt. Gebruik je medicijnen altijd zoals de arts ze voorschrijft.
Ervaringen lezen over aneurysma in de buik
Hans kreeg een aneurysma in de slagaderen van zijn bekken. Twee jaar nadat het werd vastgesteld, werd hij geopereerd. Het herstel verliep moeizaam en Hans kan nog steeds niet goed lopen. Ondanks alles blijft hij positief. Op zijn zittende fiets maakt hij mooie tochten en hij gaat graag bergbeklimmen in Frankrijk. Dat laatste kan omdat zijn armen sterker zijn dan ooit. Lees hier het mooie ervaringsverhaal van Hans over leven met een aneurysma.
Deel je ervaring en help andere mensen met een hart- of vaataandoening
Samen kunnen we de zorg in Nederland nóg beter maken. En dat kunnen we niet alleen. Jij kan daarbij helpen door jouw ervaring te delen. Bijvoorbeeld over het contact met je arts, jouw ervaring met medicijnen of je mening over de zorg. Harteraad deelt dit vervolgens met zorgprofessionals, onderzoekers, beleidsmakers en de politiek. Zo help je mee de kwaliteit van leven voor mensen met hart en vaataandoening te verbeteren. Schrijf je in voor het Harteraad panel
Lees ook:
Harteraad komt op voor de belangen van mensen met een aneurysma in de buik
Ongeveer 50.000 mensen in Nederland hebben een verwijde aorta in hun buik. Minstens 1.000 mensen per jaar sterven omdat het aneurysma scheurt. Harteraad komt op voor de belangen van mannen en vrouwen met een aneurysma in de buik. Want waar je ook tegenaan loopt, bij ons sta je er niet alleen voor.
